NOBEL ÖDÜLLÜ SHİLLER AİLESİYLE UÇAKTAN ATILDI !

Nobel Ekonomi Ödülü sahibi ekonomist Robert Shiller, başkasına satılan koltukları yeniden satın alması nedeniyle ailesiyle birlikte uçaktan atıldı !

Haberi ise finans dünyasının bir diğer önemli ismi olan Kriz Kahini lakaplı Nouriel Roubini, Twitter adresi üzerinden verdi. Roubini, Nobel ödüllü meslektaşının, United Airlines adlı havayolu şirketinden karısı ve kendisi için aldığı Denver-Aspen uçuşunda, yerlerine oturduktan sonra uçaktan inmek zorunda kaldı.

Aynı zamanda Yale Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olan Shiller’ın uçaktan indirilmesinin nedeninin havacılıkta over book olarak adlandırılan fazladan bilet satışından kaynaklandığı belirtildi. Olay sosyal medyada da ses getirdi.

Twitter’da bir kullanıcı, “Nobel ödüllü ekonomistlere ayrıcalıklı davranılacağını söyleyen bir kanun mu var?” yazdı.

SHILLER ÖZEL BİR MUAMELE İSTEMEDİ

MarketWatch’a konuşan Shiller’ın eşi Virginia Shiller, “Bob asla Nobel Ödülü kazandığı için diğerlerinden farklı bir muamele görmeyi beklemez” dedi. Shillerlarla birlikte başka kişilerinden uçaktan ayrılmasının istendiği belirtildi.

Virginia Shiller, şirketin kendilerine 2700 dolarlık ödeme yaptığını ancak bunun gidemedikleri için karşılarına çıkan masrafı karşılamadığını ifade etti.

OVER BOOK TEHLİKESİ

Sıra size geliyor ve bileti uzatmanızla görevliden “Uçağımızda yer yok” cümlesini işitiyorsunuz. Başınızdan aşağı kaynar sular dökülüyor. İşte bu durum over book, yani kapasiteden fazla bilet satımı olarak adlandırılıyor. Bunu tüm havayolları yapıyor.

Yolcular kimi zaman dava yoluna gidiyor. Bunlardan biri geçtiğimiz aylarda yaşandı. Yargıtay, havayolunun uçaklarının tüm koltuklarının dolu olması için fazla bilet satmakla ağır kusurlu olduğunu, olayın yolcuların zamanında uçuşlarını yapamamalarıyla seyahat özgürlüğüne ve kişisel haklara saldırı içerdiğine karar verdi.

Dünyadaki tüm havayolları doluluk oranlarını yüksek tutmak için over book uygulaması yapıyor. Yani 100 koltuklu bir uçağın yapacağı sefer için havayolu 110 hatta 115 bilet satılıyor. Çünkü istatistikler son anda uçağa binmeyecek, uçuş tarihini değiştirecek veya bağlantılı seferse uçağı kaçıracak yolcuların varlığını ortaya koyuyor. Ancak bazen evdeki hesap çarşıdakine uymuyor. Beklenenden daha fazla yolcu uçuşa geliyor. Yolcular uçamıyor. Ama havayolu gelir elde etmek için bu riski göze alıyor.

HAVAYOLU ALTERNATİF SUNMAK ZORUNDA

Havayolu over book nedeniyle yerde yolcu bıraktığında en az mağduriyeti sağlamak zorunda. Bedava bilet vermek, ekonomide uçuyorsa business class’a yükseltmek veya konaklamasına sağlamak önlemlerden sadece birkaçı. Yani havayolu kabul edilebilir riskleri alarak gelirlerini yükseltmeye çalışıyor. Çünkü boş giden koltuk zarar hanesine yazılıyor.

Aslında bu uygulama yolcuyu yani tüketiciyi de koruyor. Rezervasyonda dolu gözüken bir uçağın yarı kapasiteyle havalanması yerine over book ile doluluk artırılıyor. Yolcuya yer buluyor, uçuş tarihini kesinleştirirse yani açık tarihli bilet almazsa daha ucuza uçuyor. Havayolu da para kazanıyor.

HANGİ KOLTUK KAÇA SATILIYOR?

Havayolu şirketleri çok farklı fiyatlarla aynı koltuk için yolcunun karşısına çıkıyor. Elastikiyet yani istediğiniz tarihte uçabileceğiniz biletlerin fiyatları diğerlerine göre daha pahalı. Çünkü yolcu istediği tarih değişikliğini yapıp uçabiliyor. Havayolları yolculara bu esnekliği sunabilmek için özel bir metot izliyor. Milyon dolarlık bilgisayar yazılımları her uçuş, her tarih için çok ihtimalli varsayımları hesaplıyor. Yoğun olan günler ve saatler hesaplanıyor. İhtimallerin tutması için veriler sık sık güncelleniyor.

Örneğin Amerika’da yasalar olaya toplumsal israf mı, yoksa birey hakkı mı olarak bakıyor. Kurallar toplumdan yana. Bu nedenle sık sık over book yaşanıyor. Yolcular bedava bilet, indirim alıyor ve haklarından gönüllü olarak vazgeçip bir sonraki uçakla devam ediyor. Veya dava yoluna gidiyor. Avrupalılar biraz daha bireyci. Over book cezaları ağır. Toplam 10 bin yolcuda Amerika’da 30-35, Avrupa’da 25-30 yolcu uçağa binemiyor.

OVER BOOK ORANLARI YÜZDE KAÇ?

Ancak gerek Amerika, gerekse de Avrupa’da uçak seferi sayısı Türkiye’den kat kat daha fazla. Yolcu 1-2 saat gecikmeyle ulaşacağı yere gidiyor. Ancak Türkiye’de uçak sefer sayısı daha az. Haftada iki sefer yapılan bir yerde bırakılan yolcunun en az iki gün daha konaklama masraflarının karşılanması gerekiyor. Bilete oranla maliyet daha yüksek olduğu gibi uçuşların az olduğu hatlarda over book neredeyse yapılmıyor. Ayrıca Türk yolcu Amerikan veya Avrupalı gibi davranmıyor. Dava açmasa da tepkisini gösteriyor. Over book yapan havayoluna küsüyor.

Bu nedenle Türkiye’de bu rakamlar Amerika ve Avrupa’ya oranla neredeyse on kat daha düşük. Örneğin Türk Hava Yolları’nda her 10 bin yolcudan 2.7’si over book’la karşılaşıyor.

APRON24.COM