UÇAKTA YENİ EK GELİR KAYNAKLARI NELER ?

Havayolları artık sadece yolcu bileti satarak para kazanmıyor. Yolcunun temas ettiği, veri havuzu oluşturduğu yerlerden, hatta aklınıza gelmeyecek kalemlerden dahi para kazanıyorlar.

Uçak içi ikram ve ürün satışları, bagajlar, kredi kartı kullanımı, reklamlar, etkileşimde bulunduğu sektörler, sanal ortamda çeşitli pazarlama aygıtları gibi pek çok unsur da artık gelir kalemleri arasında yer alıyor.

IdeaWorksCompany tarafından yapılan çalışmaya göre, havayollarının yardımcı (ek) gelir performansları giderek yükseliyor. 2013’te 31.5 milyar dolar ek gelir sağlayan şirketler, bu rakamı 2014’te 38.1 milyar dolara yükseltti. Bu durum ana gelir kalemlerinin yanında ek gelirlerin şirketler için ne derece önemli olduğunu ortaya koyuyor. Ancak teknoloji ve sektörler arasındaki mesafenin kapanmasıyla birlikte yolcu verileri daha iyi toplanıp değerlendiriliyor. Bu gelişme de ek gelir kalemlerinin yükselmesinde gözle görülür sonuçlar ortaya koyuyor.

EK GELİR KATEGORİLERİ

Yardımcı gelir (Ancillary Revenue) havayolu endüstrisinde, şirketlerin yolculara bilet satışı haricinde seyahat deneyiminin bir parçası olarak sundukları hizmetlerin oluşturduğu önemli bir finansal kalemin genel adı olarak biliniyor. Bu ek gelirler bir çok farklı kategoride inceleniyor.

A la carte en önemli kategori olarak göze çarpıyor. Uçakta yiyecek ve içecek satışı, bagaj ve bagaj limit aşım ücreti, istenen koltuğun önceden satışı, rezervasyon için çağrı merkezi desteği, kredi kartlarıyla yapılan alımlardan alınan ücretler ve erken boarding fırsatlarından kazanılan gelirler bu kategoride yer alıyor.

Komisyon bazlı hizmetler kategorisinde havayolu şirketleri, anlaşmalı oteller, araç kiralama ve seyahat sigortası gibi kalemler üzerinden aldıkları komisyonlarla ek gelir yaratıyor. Bu hizmetler genellikle havayolu şirketinin web sitesinde bulunuyor ve uçakta satışı yapılan gümrüksüz duty free ürünleri de bu kategoride değerlendiriliyor. Sık uçan yolcu programları ek gelir konusundaki bir diğer önemli kategoriyi oluşturuyor. Mil puanlarla yapılan satışlar ve aynı zamanda ortak marka olan kredi kartlarının kullanılmasıyla yapılan otel, araba kiralama, online alışveriş ve iletişim hizmetlerinden yaratılan ek gelirleri ifade ediyor.

Bütün bunlar haricinde uçak içi veya dış yüzünde yer alabilecek olan her reklam, uçak içerisindeki dergilerde, havayolu şirketine ait özel salonlarda ve şirkete ait tüm iletişim kanallarında yer alan reklam satış gelirleri de yardımcı gelir kaynakları arasında.

63 HAVAYOLU İNCELENDİ

IdeaWorksCompany tarafından yapılan bu çalışma dünya genelinde aralarında bayrak taşıyıcı ve düşük maliyetli (low cost) şirketlerin yer aldığı 63 havayolunu içeriyor. Ek gelir performansları, havayollarının ticari başarısında giderek daha öne çıkıyor. Bununla birlikte küresel bir şirket olması konusunda da katkı sağlıyor. 2014’te ek (yardımcı) gelirlerde bir önceki yıla göre 5.6 milyar dolarlık artış sağlandı. Bir başka çarpıcı rakam ise ek gelirlerin 2007’ye göre 35.5 milyar dolardan fazla artmış olması. Dünya genelinde bu konuda en iyi performans gösteren 3 şirket Amerikalı havayolları oldu. United, Amerikan Havayolları (AA) ve Delta, 2014’te toplam 13.8 milyar doların üzerinde ek gelir sağlayarak, dünyada bu konuda en iyi performans gösteren şirketler oldu. Amerikan Havayolları’nın 4.6 milyar dolarlık ek gelirinin 624 milyon dolarlık kısmı ortak marka olan Citibank kredi kartı kaynaklı. Delta Havayolları’nın Comfort Plus hizmeti şirkete yüzde 18’lik ek gelir artışı sağlayarak (yaklaşık 350 milyon dolar) çok önemli bir kazanım yaratmış gibi görünüyor.

Güntay Şimşek-Habertürk