İNGİLTERE’DE HAVACILIK ”SOS” VERİYOR!

Birleşik Krallık’taki havayolları şirketleri yönetim zafiyetleri, grevler ve mali sıkıntılar nedeniyle zorlu bir dönemden geçiyor.

Birleşik Krallık’taki havayolları şirketleri yönetim zafiyetleri, grevler ve mali sıkıntılar nedeniyle zorlu bir dönemden geçiyor.

Bu ay başında Birleşik Krallık’ın 50 yıllık havayolu şirketi Monarch’ın iflas bayrağını çekmesinin ardından gözler ülkenin havacılık sektöründeki sorunlara çevrildi. Özellikle Birleşik Krallık’tan sıcak tatil destinasyonlarına doğrudan uçuş yapan Monarch bu ay başında önce 860 bin uçuş rezervasyonun iptal edildiğini açıkladı, ardından resmi web sitesi rezervasyona kapatmak zorunda kaldı. Monarch’ın yönetimi kayyuma devredilirken, ülke dışında seyahatte olan 110 bin kişi ancak Birleşik Krallık hükümeti ve Sivil Havacılık Otoritesi’nin (CAA) devreye girmesi ile evlerine dönebildi.

Öte yandan, küresel operasyon merkezleri İrlanda’nın başkenti Dublin ve Birleşik Krallık’ın başkenti Londra’da bulunan Ryanair geçen ay sonunda Kasım 2017-Mart 2018 arasındaki dönemde 18 bin uçuşu iptal ettiğini duyurdu. Havayolu şirketinden yapılan açıklamada iptallerden 400 bin kişinin etkileneceği belirtilirken, gerekçe olarak pilotların izinlerindeki karışıklıklar gösterildi. Pilotların izin rotasyonunu bile yönetemeyen şirketin bilet iptalleri kamuoyunda tepkiyle karşılandı.

80 milyon sterlinlik zarar
Ülkenin en büyük havayolu British Airways ise bu yıl grevler ve teknik aksaklıklar nedeniyle zor günler geçirdi. Havayolu şirketi mayıs ayında bilgisayar sistemlerindeki arıza nedeniyle başkent Londra’daki Heathrow ve Gatwick havaalanlarından 670 uçuşu iptal etti. Seyahat etmek için havaalanlarına giden binlerce yolcu uzun saatler boyunca havalanında beklemek zorunda kaldı. Bilgisayar sisteminin çökmesi sonucunda üç gün boyunca 75 bin yolcunun yolculuğu kaosa dönüştü.

British Airlines’ın bağlı olduğu IAG şirketinden daha önce yapılan açıklamada bilgisayar sisteminde yaşanan sorunun şirkete toplam maliyetinin 80 milyon sterlin olduğu belirtildi. Citigroup’a göre ise şirket 40 milyon avro gelir kaybına uğrarken, yolcuların tazminatı için de 60 milyon sterlin ödemek zorunda kaldı.

Brexit sonrası hava trafiği durabilir
Evening Standard gazetesinin haberine göre merkezi Birleşik Krallık’ta bulunan havayolu şirketleri şimdiden ülkenin Avrupa Birliği’nden (AB) çıkış sürecine (Brexit) ilişkin acil durum planlarının uygulamaya sokmaya hazırlanıyor. Habere gören ülkenin AB’den ayılmasının ardından AB yasaları tarafından garanti altına alınan uçuş tazminat hakkı ise tamamen ortada kalkabilir. Bu durumda havayolu şirketlerinin uçuş iptalleri için yolculara biletlerinin karşılığını ödemeye devam edeceği, fakat konaklama ve yemek gibi diğer masraflarının karşılamayacağı anlamına geliyor.

Birleşik Krallık havayolu şirketleri için bir diğer problem ise ülkenin Avrupa Birliği’nde ayrılırken Avrupa Adalet Divanı’ndan da ayrılacak olması. Bu durum sektör uzmanları arasında Birleşik Krallık ve AB arasında havayolu şirketlerini ilgilendiren anlaşmazlıkların mahkemeler tarafından çözüme bağlanmasında sorun olarak görülüyor.

Birleşik Krallık parlamentosunda 11 Ekim’de vekillerin sorularını yanıtlayan Maliye Bakanı Philip Hammond ise 2019 yılının mart ayına kadar AB ile bir anlaşma sağlanamaması durumunda havacılık sektörünün ciddi sorunlarla karşılaşabileceği uyarısında bulunmuştu. Hammond, “Teoride anlaşma sağlanamaması halinde Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği arasında 29 Mart 2019 tarihinde hava trafiği durabilir.” ifadesini kullanmıştı.

Birleşik Krallık için “hayal kırıklığı”
ABD Ticaret Bakanlığı geçen ay, Bombardier şirketinin C serisi jetlerin ithalatına yüzde 220 ek ithalat vergisi getirilmesine karar vermiş, ABD ile serbest ticaret anlaşması imzalamayı hedefleyen Birleşik Krallık Başbakanı Theresa May ise hayal kırıklığına uğradığını açıklamıştı.

ABD’nin vergi artırma kararı Birleşik Krallık’taki havacılık sektörünü yakından ilgilendiriyor. Bombardier, halihazırda Birleşik Krallık’a bağlı Kuzey İrlanda’daki tesislerinde toplam 4 bin 100 kişiyi istihdam ediyor. Çalışanların yaklaşık bin kadarı C serisi jet üretiminde faaliyet gösteriyor.

Söz konusu jetlerin kanat kısımları, şirketin, Kuzey İrlanda’nın Queen Adasında 520 milyon sterline inşa ettiği tesiste üretiliyor.Tesis, 2013 yılında dönemin Başbakanı David Cameron tarafından açılmıştı. Kuzey İrlanda’da ayrıca Bombardier’e yedek parça üreten 15 küçük ölçekli havacılık şirketi mevcut.

ABD Ticaret Bakanlığının ek ithalat vergisi getirilmesi yönündeki kararının ardından şirketin, Kanada ve Kuzey İrlanda’daki üretiminde zorluk yaşamasından, yatırımlarını başka ülkelere kaydırmak zorunda kalmasından endişe ediliyor. Birleşik Krallık’ın Savunma Bakanı Michael Fallon, ABD’nin Bombardier şirketinin ürettiği C serisi jetlerin ithalatına ek vergi getirmesinin Birleşik Krallık’ın Boeing ile yaptığı satış anlaşmalarını tehlikeye sokabileceği uyarısında bulunmuştu.