İLK KADIN HAVACILARIMIZ ANISINA…

Dünya Kadınlar Günü tüm dünyada 1957 yılından itibaren, Türkiye’de ise 1921 yılından bugüne, her yıl 8 Mart’ta kutlanıyor. Kadınlarımız her alanda olduğu gibi, Türk sivil havacılığında da çok anlamlı izler bıraktılar. Hatta havacılık tarihinde ilklere imza attılar…

İKİNCİ KAPTAN BELKIS ŞEVKET HANIM

Türk kadının gökyüzüyle ilk buluşması -Salah Birsel ‘in İstanbul-Paris kitabında da bahsettiği – Belkıs Şevket Hanım’ın Tayyareci Fethi Bey’in pilot olarak kullandığı uçakta, pilotun hemen önünde ve havacı beylere (Rasıt) ait olan gözcü yerindeki uçuşu ile olmuştur. Belkıs Hanım bu unutulmaz deneyimi “kalbim, ruhum daha çok gezmek, daha uzaklara, ötelere gitmek istiyordu” cümleleriyle özetlemiştir.

İLK TÜRK KADIN PİLOTU BEDRİYE GÖKMEN

İlk Türk pilotumuz ve ilk yalnız uçan kadın pilotumuz, Vecihi Hürkuş’un ona taktığı lakabıyla bilinen “Bedriye Bacı” yani Bedriye Tahir Gökmen olmuştur. 1930 yılında kurulan Vecihi Hürkuş Mektebi- Uçuş okulu-  kendi uçaklarını imal ettikten sonra gazete ilanları ile öğrenci toplamaya başladığında, okula ilk başvuran 8 öğrenciden ikisi kız öğrenciydi. Bu öğrencilerden biri Vecihi Hürkuş’un yeğeni, diğeri ise Bedriye Bacı idi.

1932 yılında okulun faaliyete geçmesi ile Vecihi’nin kendi yapımı V-14 ve V-15 tipi uçaklarla 65 saat öğretmen gözetiminde uçtuktan sonra 1933 yılında Bedriye Bacı ilk yalnız uçuşunu gerçekleştirir. İstanbul- Tekirdağ, İstanbul –Yalova, İstanbul-Bursa ve İstanbul –Eskişehir arasında seyrüsefer gerçekleştiren Bedriye Hanım, okulun tek aktif uçağının bakımda olması ve lisans heyetinin daha fazla bekleyememesi sebebiyle kontrol uçuşunu yapamamış ve uçucu lisansını alamamıştır.

DÜNYADA BİR İLK: SABİHA GÖKÇEN

Türkkuşu ve Türk Hava Kuvvetlerinin ilk kadın pilotu olan Sabiha Gökçen’in havacılık öyküsü Atatürk ile Bursa da tanışması ile başlar. Atatürk’ün kendisini yanına almasından sonra, 3 mayıs 1935 yılında Atatürk ile birlikte katıldığı Türkkuşu Okulunun açılış törenine katılır ve seyrettiği paraşüt atlayışlarından etkilenerek Atatürk’ün onayı ile havacılığı öğrenmek üzere Türkkuşu’nun ilk kız öğrencisi olur. 1936 yılında Eskişehir Hava Okulunda askeri havacılık eğitimine başlar ve 1937 yılında dünya tarihinin ilk Kadın Savaş pilotu olarak mezun olur. 1950 yılında Kore savaşına katılmak istese de, Birleşmiş milletler kuralları gereği kadınlar aktif olarak askerlik yapamadığından savaşa gidememiştir.

Dünyanın İlk kadın savaş pilotu olarak ünü dünya çapına ulaştığı için oldukça ilgi gören Sabiha Gökçen, 1963 yılında emekli olmuştur. Bugüne kadar  22 farklı uçakta uçan Gökçen, son uçuşunu 1996 yılında Fransız bir pilotla Falcon 2000 uçağı ile yapmıştır.

Dünya havacılık tarihine adını altın harfler ile yazdıran Sabiha Gökçen 1996 yılında Amerika’da Maxvell Hava Üssünde dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri ödülünü alan tek kadın havacı olarak da tarihe geçmiştir.

İLK KADIN PARAŞÜTÇÜ YILDIZ UÇMAN

Türkkuşu’na başvuran Yıldız uçman, Rus havacılık öğretmenlerinin paraşütçülük önerisini benimseyerek atlayışlarına başlamıştır. İlk atlayışını 4 Ekim 1935’te Ankara’da gerçekleştirdi.  Eskişehir İnönü paraşüt kampı ve Etimesgut planör kampına katılmıştır. Vecihi Hürkuş tarafından anılarında kendisinden Mesleki olarak umutla söz etmiştir.

İlk kadın paraşütçü Yıldız Uçman Hanım, İzmir Cumaovası’nda yetiştikten sonra Ankara Ergazi’deki Türkkuşu’nun sivil havacılık okuluna başvurur. Oradaki Rus havacılık öğretmenlerinin paraşütçülük önerisini benimseyerek atlayışlara başlar. Daha sonra, sırasıyla Eskişehir İnönü paraşüt kampı, akabinde Etimesgut planör kampına katılır. Aynı zamanda, Sabiha Gökçen tarafından yetiştirilen dört kadın pilotlar asındadır. (diğerleri Edibe Subaşı, Nezihe Viranyalı ve Sahavet Karapas).